မာက်ဴရီျဂိဳဟ္ (mercury) -၂

အေပၚကပံုကို ႀကည္႔ရင္ မာက်ဴရီ ဟာ သူ႔ရဲ႔ ၀င္ရိုးေပၚမွာ အလြန္ေနွးေကြးစြာ လည္ပါတ္ေႀကာင္း ေတြ႔ရမွာပါ။ ေနကို တစ္ပါတ္ပါတ္ မိတဲ႔ အခ်ိန္မွာ သူ႔၀င္ရိုးေပၚမွာ အပါတ္၀က္ ေလာက္ပဲ လည္ရ ပါေသးတယ္။ မာက်ဴရီ ျဂိဳဟ္ အတြက္ ျပကၡဒိန္က အူေႀကာင္ေႀကာင္ နိုင္ပါတယ္။ မာက်ဴရီျဂိဳဟ္ရဲ႔ တစ္ေန႔ဟာ သူ႔ရဲ႔ တစ္နွစ္ထက္ နွစ္ဆ ပိုႀကာပါတယ္။ မာက်ဴရီျဂိဳဟ္ရဲ႔ တစ္ရက္ဟာ ကမၻာေပၚက ရက္ေပါင္း ၁၇၆ နဲ႔ ညီေပမယ္႔ သူ႔ရဲ႔ တစ္နွစ္ကေတာ႔ ကမၻာ႔ရက္ေပါင္း ၈၈ ရက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ထူးဆန္းတာ ရွိပါေသးတယ္။ မာက်ဴရီျဂိဳဟ္ေပၚကေန ႀကည္႔ရင္ ေနဟာ အခ်ိန္နဲ႔ အမွ် အရြယ္အစား ေတြ ေျပာင္းလဲ ေနတာကို ေတြ႔ရမွာပါ။ ဘာေႀကာင္႔လဲ ဆိုရင္ေတာ႔ သူ႔ဟာ ေနနဲ႔ အနီးအေ၀း ကြာျခားခ်က္က အခ်ိန္နဲ႔ အမွ် ေျပာင္းေနလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မာက်ဴရီက ေနကို ဘဲဥပံု ပါတ္လမ္း နဲ႔ ပါတ္ပါတယ္။ ဘဲဥပံု ပါတ္လမ္းရဲ႔ ေနနဲ႔ နီးတဲ႔ အပိုင္းကို ေရာက္လာတဲ႔ အခ်ိန္မွာ ေနဟာ ႀကီးလာျပီးေတာ႔ ေ၀းတဲ႔ ေနရာကို ေရာက္သြားရင္ေတာ႔ ျပန္ေသးသြား ျပန္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ လ်ွိဳ႔၀ွက္ ခ်က္ တစ္ခု ရွိပါေသးတယ္။ မာက်ဴရီဟာ ဘဲဥပံု လမ္းေႀကာင္း အတိုင္း ေနနဲ႔ နီးလာရင္ အရွိန္ ျမန္လာျပီး ေတာ႔ ေနနဲ႔ ေ၀းရာကို သြားေတာ႔မယ္ဆိုရင္ေတာ႔ အရွိန္ ေနွးသြားတာ ပါပဲ။ အဲဒီ အတြက္ ေႀကာင္႔ ေနဟာ မာက်ဴရီ ျဂိဳဟ္မွာ နွစ္ႀကိမ္ ထြက္ပါတယ္။ ေနနဲ႔ နီးတဲ႔ ရလာဒ္ အျဖစ္ မာက်ဴရီ ျဂိဳဟ္ဟာ အလြန္ပူပါတယ္။ သူ႔ရဲ႔ အီေကြတာ ရဲ႔ ေန႔ခင္းဘက္ အပူခ်ိန္ဟာ 400 degree Celsius ရွိပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ 600 degree C အထိ ရွိျပီးေတာ႔ ေနအဖြဲ႔အစည္း မွာေတာ႔ အပူ ဆံုး ျဂိဳဟ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ျဂိဳဟ္ရဲ႔ ညသန္းေခါင္ အခ်ိန္မွာေတာ႔ -270 degree C အထိ ေအးပါတယ္။ စိတ္၀င္စားစရာ အခ်က္တစ္ခုက အခ်ိဳ႔ေသာ သိပၸံ ပညာရွင္ေတြဟာ မာက်ဴရီမွာ ေရခဲ ရွိတယ္လို႔ ယူဆႀကပါတယ္တဲ႔။ ေနအလင္းေရာင္ကို အျမဲတမ္း တိုက္ရိုက္ မရနိုင္တဲ႔ ေနရာေတြမွာ ရွိေနပါတယ္တဲ႔။ အဲဒီ အခ်က္အလက္ေတြကို ေတာ႔ ေရဒါ နဲ႔ တိုင္းတာခဲ႔တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရဒါ က ရတဲ႔ ေဒတာေတြအရ ေရခဲဟာ ၀င္ရိုးစြန္း နွစ္ဘက္လံုးမွာ ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အဲဒါဟာ တကယ္ပဲ ေရခဲ ျဖစ္ေနရင္ေတာ႔ comet ေတြသယ္လာခဲ႔တာ ပဲ ျဖစ္ရပါမယ္။ ေရခဲဟာ အျမဲတမ္း အေမွာင္ က်ေနတဲ႔ ၀င္ရိုးစြန္းေတြရဲ႔ နက္ရႈိင္းတဲ႔ အပိုင္းေတြမွာ ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ကို အတည္ျပဳဖို႔ ေနာက္ထပ္ ေလ႔လာေတြ႔ရွိမႈ တစ္ခုလိုပါတယ္။ active drives ေတြသံုး ျပီး ေလ႔လာဖို႔က မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ သူက ေနနဲ႔ အရမ္းနီးေနလို႔ပါ။ စႀကာ၀ဠာထဲမွာ တင္ထားတဲ႔ ဟာဘယ္လ္ တယ္လီ စကုပ္ ထက္ ပိုေကာင္းတဲ႔ တယ္လီစကုပ္နဲ႔ ေလ႔လာဖို႔ေတာ႔ အစီအစဥ္ မရွိႀကပါ။ မာက်ဴရီရဲ႔ diameter ဟာ ၅၀၀၀ ကီလိုမီတာ ပဲ ရွိျပီးေတာ႔ ေနစႀကာ၀ဠာမွာ အေသးဆံုး ျဂိဳဟ္ပါ။ ေလထုဟာ အရမ္းပါးလႊာျပီးေတာ႔ မရွိသေလာက္ပါပဲ။ ဆြဲငင္အားကလည္း ကမၻာရဲ႔ ၁% ေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ မာက်ဴရီနဲ႔ ပါတ္သတ္ျပီး သိထားရသေလာက္ဟာ မာရီနာ ၁၀ ရဲ႔ ေက်းဇူးေတြပါ။ ျဂိဳဟ္မ်က္နွာျပင္ ရဲ႔ တ၀က္ေလာက္ကေတာ႔ ဘာမွ ေလ႔လာမႈ မလုပ္ရေသးပါဘူးတဲ႔။ ေနရဲ႔ အနားက အဲဒီ အျဖဴေရာင္ အစက္ကေလးဟာ သူ႔ကို ေလ႔လာမယ္႔သူေတြကို ေစာင္႔ေမွ်ာ္ေနတုန္းပဲ ရွိပါေသးတယ္။

က်မ္းကိုး

၁။ BBC Discovery, Space
၂။ http://www.wikipedia.org
၃။ Encarta Encyclopedia premium 2006